”Η δημόσια άδεια να μπορείς να διαλέγεις
ανάμεσα σε πέντε βασικές πολιτικές γνώμες, που κολακεύει ιδιαίτερα
εκείνους τους πολλούς οι οποίοι θα ήθελαν να φαίνονται ανεξάρτητοι και
να μάχονται για τις ιδέες τους. Όμως δεν έχει σημασία αν υποχρεώνεται η
αγέλη, να έχει μόνο μία γνώμη ή αν της επιτρέπεται να έχει πέντε. Όποιος
δεν συμμερίζεται καμία από τις πέντε γνώμες και στέκεται σε απόσταση
έχει πάντα εναντίον του όλη την αγέλη.”
Φ. Νίτσε.
Δε θα επιχειρηθεί εδώ μια ακόμη ανάλυση
της παρούσας πολιτικο-οικονομικής κατάστασης και του περιεχομένου του
δημοψηφίσματος. Ούτε θα κατατεθεί ένα προταγματικό σκεπτικό για τη θέση
που οφείλουν να διατηρήσουν οι αναρχικοί απέναντι στα πρόσφατα γεγονότα.
Κάτι τέτοιο πέρα από το ότι δεν θα με ευχαριστούσε θα ερχόταν και σε
αντίθεση με την ύπαρξή μου ως μηδενιστής. Το κείμενο αυτό αποσκοπεί στην
παρουσίαση του ευρύτερου σκεπτικού μου γύρω από τα ζητήματα πολιτικής
διαχείρισης.
Καταρχάς, ως μηδενιστής η μόνη σχέση που
μπορώ να έχω με τους όρους της οικονομίας και της πολιτικής είναι η
μονίμως εμπόλεμη. Η πολιτική και η οικονομία είναι ως γνωστόν άρρηκτα
συνδεδεμένες με την ομαλή διατήρηση και εξέλιξη του κοινωνικού
εργοστασίου. Μια περεταίρω ανάλυση της αποδοχής αυτής δεν ανάγεται στον
σκοπό του συγκεκριμένου κειμένου. Το ζήτημα που τίθεται εδώ είναι η θέση
που εγώ μπορώ να έχω σαν αρνητής του υπάρχοντος πάνω σε ζητήματα που
αφορούν την εσωτερική διαχείριση των μεταβολών του αναγνωρίζοντας την
πλήρως αντιφατική μου ύπαρξη.
Από τη στιγμή που κάποιος επιλέγει την
άρνηση για συντροφιά στο μονοπάτι του αναπόφευκτα καταλήγει να
αντιτάσσει στην πραγματικότητα τον δικό του κόσμο της δύναμης και
επιθυμίας του, κάτι που τον οδηγεί να κηρύξει τον πόλεμο σε όλες τις
πλευρές του υπάρχοντος χωρίς να παραβλέπει αυτές που έχουν να κάνουν με
το κοινωνικά διαμορφωμένο άτομό του. Η ζωή έτσι ενός μηδενιστή δε μπορεί
παρά να είναι γεμάτη με συμβιβασμούς, ήττες, αντιφάσεις και άθλιες
αδιέξοδες συμβάσεις. Η άρνηση ξεσκίζει πρώτα τον ίδιο τον εαυτό
αφήνοντάς τον γυμνό και ταπεινωμένο μπροστά στις επιταγές του ίδιου του,
κατεχόμενου από την άρνηση, εαυτού του. Ο μηδενιστής όμως έχει επιλέξει
συνειδητά την άρνηση ως εργαλείο για την αύξηση της δικής του
ευχαρίστησης. Κάθε πράξη ενός μηδενιστή δεν απολογείται πουθενά πέρα από
τη διαρκώς μεταβαλλόμενη συνείδηση και θέλησή του.
Αναγνωρίζοντας την αντιφατική μου ύπαρξη
ως μηδενιστής μα δίχως να τοποθετώ τον μηδενισμό στο ράφι παρέα με τις
υπόλοιπες ιδεολογίες αντιλαμβάνομαι την άρνηση ως εργαλείο το οποίο
εξυπηρετεί και μεταβάλλει τις επιθυμίες μου στην κατεύθυνση που εγώ
ορίζω. Μέσα από αυτό το πρίσμα η άρνηση και το συμφέρον μου δε
διαχωρίζονται ούτε μπαίνει αντιθετικά το ένα στο άλλο.
Κάθε πράξη μου
διέπεται από μια συνειδητή ιδιοτέλεια και εκεί βρίσκεται η ουσία της
παρούσας τοποθέτησης.
Παρά την εμπόλεμη σχέση μου με το
υπάρχον στην ολότητά του, δε μπορώ να κλείνω τα μάτια μπροστά στην
πραγματικότητα στην οποία πολλές φορές θίγεται το άμεσο συμφέρον μου. Η
άρνηση θα μετατρέποταν σε μια ιδεοληπτική συνείδηση δυνάστη, αν στο
όνομά της παραχάραζα την πραγματικότητα εξαπατώντας τον εαυτό μου και τα
συμφέροντά μου υποχωρούσαν μπροστά στις επιταγές της μεγάλης αυτής
ιδέας. Ο κάθε μηδενιστής επιλέγει βάσει της ιδιοσυγκρασίας του τον τρόπο
με τον οποίο θα πολεμήσει. Με αντίστοιχο τρόπο επιλέγει τις συμβάσεις
που θα σηκώσει και το πώς θα ανταπεξέλθει στον πόνο που γεννούν οι
αντιφάσεις του. Δεν υπάρχει κάποιο πρόταγμα ή ένας καθολικός χαρακτήρας
σε αυτές τις επιλογές. Ο καθένας πράττει κατά το δοκούν.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εγώ δεν
αντιλαμβάνομαι κάποιο προσωπικό συμφέρον σε αυτό το δημοψήφισμα το οποίο
πραγματοποιείται στα μέτρα μιας οικονομιστικής φαινομενικής πόλωσης σε
αντίθεση με μια άλλη φανταστική περίπτωση όπου μια παρόμοια διαδικασία
θα διαπραγματευόταν την κατάργηση των φυλακών (για παράδειγμα) και θα
έδινε τη δυνατότητα στον κυνικό μηδενιστή καταστροφέα να εκμεταλλευτεί
τους δημοκρατικούς θεσμούς. Σε αυτήν την φανταστική περίπτωση ιο
δημοκρατικές διαδικασίες θίγουν ένα άμεσο συμφέρον μου και εγώ μπορώ να
επέμβω με πλήρη συνείδηση της πράξης μου φέρνοντας τους κανόνες του
παιχνιδιού περισσότερο στα μέτρα μου. Σε αυτό το δημοψήφισμα όμως, που
αποτελεί κατά βάση έναν τρόπο να αποσπάσει η κυβέρνηση μεγαλύτερη λαϊκή
αποδοχή μοιραζόμενη τις ευθύνες των αντιφάσεών της με τις εξαθλιωμένες
μάζες και να προχωρήσει σε μια νέα διαπραγμάτευση με κύριο γνώμονα το
οικονομικό πρόσημο, εγώ δεν βρίσκω τον λόγο να συμμετέχω μη
αναγνωρίζοντας κάποιο συμφέρον μου στην παραπάνω διαδικασία.
Το ότι δε συμμετέχω εγώ δε σημαίνει πως
θα κρίνω βασιζόμενος στη συμμετοχή ή όχι στο δημοψήφισμα τη φερεγγυότητα
κάποιου ως αναρχικού πολεμιστή. Η πολιτική λογική δε διαφαίνεται από τη
συμμετοχή σε πολιτικές διαδικασίες μα αν το άτομο ετεροκαθορίζεται από
αυτές. Μια μυωπική αντίληψη που αντιλαμβάνεται ως πολιτική αποκλειστικά
τις διαδικασίες διαχείρισης της παρούσας κοινωνικής κατάστασης και τα
επώνυμα δημοκρατικά στρατόπεδα είναι πολύ επικίνδυνο να δημιουργήσει ένα
διαφορετικό πολιτικό στρατόπεδο με αντιπολιτικό πρόσημο το οποίο το
στηρίζει προτάσσοντας την αποχή από τις ανάλογες διαδικασίες. Εμένα δεν
με ενδιαφέρει η πράξη αλλά το σκεπτικό που τη συνοδεύει κι αν σε αυτό
αναγνωρίζω κάποια συγγένεια είτε συμφωνώ είτε όχι. Μπορεί σε αντίθεση με
εμένα ένας ειλικρινής σύντροφος να επιλέξει να συμμετέχει σε αυτό το
πανηγύρι με πλήρη συνείδηση πως πρόκειται για ένα πανηγύρι των όχλων
στηρίζοντας την απόφασή του αντιλαμβανόμενος κάποιο άμεσο συμφέρον εντός
του. Ο καθένας στο κάτω κάτω επιλέγει τις συμβάσεις του και το πώς θα
τις αντιμετωπίσει. Εγώ, κρατώντας σταθερή απόσταση από την επιρροή της
πολιτικής, επεμβαίνω συνειδητά σε αυτήν όταν η συνείδησή μου δείχνει πως
έχω συμφέρον να το κάνω. Αν δεν το έπραττα υψώνοντας ιδεολογικές
επιταγές πάνω από αυτό το συμφέρον τότε θα ήμουν πράγματι
ετεροκαθοριζόμενος.
Δίπολα και λοιπές στρατεύσεις δεν
υφίστανται για τον αναρχικό εξεγερμένο παρά μόνο οι επιλογές του.
Επιλογές που φέρνουν τον καθένα αντιμέτωπο με τους τοίχους στο υπόγειό
του. Εφόσον έχει συνείδηση του υπογείου στο οποίο βρίσκεται και επιθυμεί
να το γκρεμίσει, ας χαράξει τη στρατηγική που του ταιριάζει. Συνταγές
δεν υπάρχουν. Τις επαναστατικές συνταγές ας τις κρατήσουν οι
πολιτικάντιδες κάθε λογής και ιδιαίτερα εκείνοι που υποταγμένοι στην
ανάγκη άμβλυνσης του λόγου τους σπεύδουν παρέα με το κάθε πατριωτικό
σκουλήκι στις πλατείες φωνάζοντας «όχι» με την ελπίδα πως μια περεταίρω
κοινωνικο-οικονομική αποσταθεροποίηση θα τους δώσει τη δυνατότητα να
καταθέσουν τα επαναστατικά τους προτάγματα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό
ακροατήριο. Η δική μου κριτική εστιάζει στο αν η συμμετοχή ή η αποχή από
τις πολιτικές διαδικασίες διακατέχονται από ένα πολιτικό σκεπτικό το
οποίο κυριαρχεί επάνω στο άτομο και τις επιθυμίες του.
Η συμμετοχή γενικώς και αορίστως δε
διέπεται υποχρεωτικά από μια πολιτική λογική. Όταν το άτομο δε
στοιχειώνεται από φανταστικές ενότητες (πατριωτικές, ταξικές,
επαναστατικές) και συμμετέχει με πλήρη συνείδηση της κατάστασης
αποδεχόμενος τον συμβιβασμό του, εγώ ακόμα κι αν διαφωνώ εντοπίζω
μεγαλύτερη συγγένεια σε σχέση με άτομα τα οποία κηρύττουν την αποχή,
κατεχόμενοι από την ανάγκη συγκρότησης και διαχείρισης ενός θεωρητικά
ορθού επαναστατικού μπλοκ. Έννοιες όπως καθαρότητα και ρεφορμισμός
ανθίζουν μόνο στα ταξινομημένα χωράφια κάθε λογής ιδεολογιών. Ο δικός
μου μηδενισμός δεν έχει θέση εκεί. Μαζί με τους όχλους που κραυγάζουν
«ναι» και «όχι» ορισμένοι ίσως θελήσουν να αντιτάξουν έναν ακόμα όχλο ο
οποίος θα μιλάει στο όνομα μιας δήθεν επαναστατικής αποχής. Εγώ σε αυτό
το σκεπτικό δεν αναγνωρίζω τίποτα το ριζοσπαστικό. Μπορεί σε
συγκεκριμένες περιπτώσεις να επιλέξω να σηκώσω την ήττα της συμμετοχής
μου σε μια διαδικασία του δημοκρατικού θεάτρου. Το να ανεβάσω όμως μια
δική μου παράσταση είναι μια ήττα που εγώ δεν μπορώ να σηκώσω. Μια
συνειδητή υποχώρηση πολλές φορές μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ατομικής
στρατηγικής.
Για τον θάνατο κάθε πολιτικής λογικής και την όξυνση της ολομέτωπης επίθεσης στο υπάρχον.
Horizontal Mortem
Σύμπραξη Αναρχικών – Memento Mori
Αναδημοσίευση από Inter Arma
